İlim nasıl elde edilir? İlim elde etmek için ne yapmak gerekir? Allahu Teala’nın sıfatları, kanunu ve mahşer günü hakkında nasıl bilgi edinilebilir?
Allahu Teala’nın birliğine; kainatın tek yaratıcısı ve sevk, idare ve kontrol edeni bulunduğuna dair delil olarak nefsimizde ve çevremizdeki sayısız ilahi belirtiler vardır.
Bu deliller Allahu Teala’nın sıfatlarını aksettirmektedir. Yani idraki; her şeyi bilmesi, her şeye kadir olması, merhameti, her şeyi yaşatanın o olması, kısacası ilahi sıfatlar, Allahu Teala’nın her eserinde izlenebilir. Fakat insan zekası ve takatı, bilgiye ulaşmak üzere onları anlamakta ve teşhiste de hataya düşmektedir.
Bütün bunlar tabiatta aşikar olarak gözlerimizin önünde apaçık bulunmaktadır. Fakat burada insan hataya düşmektedir. Bazı kimseler iki tanrı bulunduğunu ilan etmişlerdir; bazıları teslis itikadını (hristiyanlıkta Allah’ın üç unsurdan meydana geldiğine inanma) kabullenmişler ve diğer bir kısım insanlar da politeizme (çok tanrıya inanmak) mağlup olmaktadırlar.
Bazıları tabiata tapmaya başladılar; diğerleri uluhiyeti çeşitli ilahlara böldüler: Yağmur, hava, ateş, hayat, ölüm tanrıları vs. gibi…
Bu gibiler de maamafih ilahi belirtilerin ortada bulunmasına rağmen; mantığı çeşitli hususlarda tereddütte kapılmış ve hakikati olduğu gibi göremez olmuştur.
Neticesi fikir bulanıklığından başka şey olmayan devamlı aldanmalara tesadüf edilmiştir. Beşeri idrakteki bu hatalar üzerinde biraz duracağız.
Keza, insanlar ölümden sonraki hayat bakımından da bir çok hatalı görüşler ileri sürmüşlerdir.
Mesela: Ölümden sonra insanın toz haline geleceği ve tekrar hayata kavuşmayacağı; yahutta insanın ancak bu dünyada daimi olarak gelişmeye tabi olacağı; mükafat ve cezanın hayat devresine münhasır kalacağı gibi.
Hayat formülü ile alakalı meseleye gelince; daha da büyük bir zorluk meydana çıkar.
Allahu Teala’nın arzusuna uygun, eksiksiz ve dengeli bir hayat formülünün sadece beşeri mantığın yardımı ile hazırlanması son derece güç iştir.
Bir kimse en yüksek zeka ve mantık kabiliyetiyle donanmış olsa ve eşsiz idrak ve uzun hayat tecrübesine sahip bulunsa bile; gene de hayat ve var olma üzerinde hakkaniyete uygun görüşler meydana koyma şansına pek sahip olamaz.
Hayat tecrübesi sayesinde bu gibi görüşleri ayakta tutmaya muvaffak olsa bile, gene de hakikati keşif ve doğru yolu takip edip etmediği hususunda itimattan mahrum kalmış olacaktır.
Gerçi, bu dünya hayatında doğru yolun bulunması için insana, hiç bir dış tesire maruz kalmadan, sırf kendi imkanlarıyla akıl ve mantığını tam ve en iyi şekilde kullanma işi verilseydi, o vakit kendi görüş ve mücadelesi sayesinde hak ve hakikata erişenler muvaffak ve kurtulmuş; erişemeyenler ise muvaffakiyetsizliğe uğramış olacaklardı.
Fakat Allahu Teala kullarını böyle güç bir işten esirgedi. Lütuf ve inayeti icabı, onlar için aralarından yükseltilmiş olduğu kimselere hakiki bilgiyi, ilahi sıfatları bildirdi; ilah kanunları ve şeriat üzere hayat sürme formülünü onlara açıkladı:
Hayatın mana ve sebebi ile ölümden sonraki hayat hakkındaki bilgiyi onlara verdi. Böylece insan için muvaffakiyet ve ebedi saadet yolunu onlara göstermiş oldu.
Bu seçkin insanlar Allahu Teala’nın Rasulleri yani Peygamberlerdir.
Allahu Teala ilim ve irfanı onlara vahiy suretiyle tebliğ buyurdu. İlahi tebliğleri ihtiva eden kitaba Kitabullah veyahut ta Kelamullah denir.
Peygamberin masum ve mübarek hayatını etraflıca teşhis ve onun mükemmel, kusursuz telkinlerini dikkatle tetkik eden kimsenin, peygamberi tanıyıp tanımaması, o şahsın zeka ve idrake sahip olup olmadığını ortaya koyar.
Tam idrak ve aklı selime esaslı şekilde sahip kimse, hakikatı tasdik ve Hakkın Rasulü tarafından verilen talimatı kabul edecektir.
Eğer Allahu Teala’nın Rasulünü ve telkinlerini reddederse, bu tekzibi onun hak ve hakikat yolunu bulacak ehliyette olmadığını ortaya koyar. Bu tekzib hasebiyle ehliyet imtihanında başarılı olmayacaktır. Böyle bir insan, Allahu Teala ile ilahi kanunlar ve ölümden sonraki hayat hakkında hakikatı keşfetmeye asla muktedir olamayacaktır.
Kaynak: Mevdudi Külliyatı – EBUL ALA MEVDUDİ
Aşağıdaki makalelerde ilginizi çekebilir:
Rabbim cümlemize Kuranı okumak okuduğumuzu anlamak ve uygulamak nasib etsin. İnsanın yaşama kılavuzu olan bu kitabı düşünerek okumazsak şüphelere ve hatalara düşmemiz çok yakın olur, Yaradan hepimizi korusun..
@Sacit
Amin. İnşaAllah.